Mỗi phút trôi qua sau khi đột quỵ xảy ra là hàng triệu tế bào não có thể bị hủy hoại. Tại Việt Nam, đột quỵ (tai biến mạch máu não) là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế. Điều đáng lo ngại là đột quỵ có thể đến bất ngờ, không phân biệt tuổi tác – và thường xảy ra ngay tại nhà hoặc nơi làm việc.
Vậy làm thế nào để nhận biết sớm và sơ cứu người bị đột quỵ đúng cách, tăng cơ hội sống sót? Hãy cùng Cấp cứu Tâm Đức tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Đột quỵ là gì và vì sao nguy hiểm?
Đột quỵ là tình trạng não bị tổn thương do tắc nghẽn mạch máu não (nhồi máu não) hoặc vỡ mạch máu não (xuất huyết não). Khi máu không lên được não, các tế bào thần kinh thiếu oxy và chết dần chỉ sau vài phút.
Điều nguy hiểm là phần lớn các ca đột quỵ không có dấu hiệu báo trước rõ ràng, khiến người bệnh không kịp ứng phó. Cấp cứu không đúng cách hoặc chậm trễ sẽ dẫn đến tử vong hoặc để lại các di chứng nặng nề như liệt nửa người, mất khả năng nói, sa sút trí tuệ,…
2. Nhận biết dấu hiệu đột quỵ bằng quy tắc FAST
Cấp cứu Tâm Đức khuyến nghị mọi người hãy ghi nhớ quy tắc FAST – phương pháp quốc tế được áp dụng để nhận biết sớm đột quỵ:
-
F (Face) – Mặt: Một bên mặt bị xệ xuống, không thể cười đều.
-
A (Arms) – Tay: Không thể giơ hai tay song song, một tay yếu hoặc tê.
-
S (Speech) – Nói: Nói ngọng, không rõ chữ, không hiểu người khác nói gì.
-
T (Time) – Thời gian: Gọi 115 hoặc cấp cứu ngay lập tức, mỗi phút đều quý giá!
Ngoài ra, người bị đột quỵ còn có thể bị:
3. Cách sơ cứu người bị đột quỵ tại chỗ – Đúng và An toàn
Khi phát hiện người có dấu hiệu đột quỵ, điều cần thiết là bình tĩnh xử lý theo các bước sau:
✅ Bước 1: Gọi cấp cứu ngay
-
Gọi 115 hoặc số hotline cấp cứu Tâm Đức (nếu có sẵn).
-
Cung cấp chính xác: địa chỉ, tình trạng bệnh nhân, thời gian bắt đầu triệu chứng.
-
Không chờ người bệnh "tỉnh lại", vì mỗi phút đều làm mất dần cơ hội hồi phục.
✅ Bước 2: Giữ bệnh nhân nằm yên
-
Đặt người bệnh nằm nghiêng sang một bên, đầu hơi nâng cao (nếu tỉnh táo).
-
Không di chuyển bệnh nhân nếu không thật cần thiết.
-
Nếu người bệnh nôn, để nằm nghiêng để tránh hít dịch vào phổi.
✅ Bước 3: Theo dõi nhịp thở và ý thức
4. Những điều tuyệt đối không nên làm khi sơ cứu đột quỵ
-
❌ Không xoa dầu, cạo gió, châm cứu
-
❌ Không cho uống nước hay thuốc huyết áp
-
❌ Không lay gọi liên tục hoặc di chuyển mạnh
⚠️ Những hành động trên có thể làm tình trạng xấu hơn hoặc gây nguy hiểm tính mạng, đặc biệt nếu đột quỵ do xuất huyết não.
5. Vì sao sơ cứu sớm lại quan trọng đến vậy?
-
Cơ hội phục hồi tối ưu nhất trong 3–4,5 giờ đầu sau khi đột quỵ xảy ra.
-
Nếu được sơ cứu và đưa đi cấp cứu kịp thời, nhiều trường hợp có thể phục hồi gần như hoàn toàn.
-
Ngược lại, sơ cứu sai cách hoặc đưa đến viện trễ khiến người bệnh mất cơ hội dùng thuốc tiêu huyết khối, tăng nguy cơ tàn phế suốt đời.
6. Cấp cứu Tâm Đức – Đồng hành cùng người dân trong mọi tình huống khẩn cấp
Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và dịch vụ cấp cứu ngoại viện chuyên nghiệp 24/7, Cấp cứu Tâm Đức luôn sẵn sàng tiếp nhận các ca cấp cứu đột quỵ, tim mạch, tai nạn, sản khoa… ngay tại hiện trường.
-
Hệ thống xe cứu thương chuyên dụng
-
Phản ứng nhanh trong vòng 5–15 phút nội thành
-
Có bác sĩ đi cùng trên xe, hỗ trợ cấp cứu ban đầu ngay trên đường
Kết luận: Cấp cứu đúng cách – Thêm một cơ hội sống
Sơ cứu người bị đột quỵ đúng cách không đòi hỏi kỹ năng y tế chuyên sâu, mà chỉ cần bạn bình tĩnh, nhớ rõ dấu hiệu và hành động kịp thời. Hãy chia sẻ bài viết này để mỗi người thân yêu quanh bạn đều biết cách xử lý khi sự việc không mong muốn xảy ra.